Civic education of a soldier in the Polish national army during the struggle for independence (1794-1864)
DOI:
https://doi.org/10.55056/ed.980Keywords:
army, education, patriotism, soldier, independence, sovereignty, homeland, history, traditionAbstract
The army is one of the oldest state institutions. Its existence is an inseparable attribute of the state organisation. The army's strength and combat efficiency played a significant role in deciding the state's fate. Poland's geopolitical location meant that the state depended on strong, trained and well-equipped armed forces. The army is a highly formalised institution with its internal regulations. Its strength and combat efficiency, alongside many other factors (e.g. equipment, command, communications), largely depend on the upbringing of soldiers, their high morale, exceptional courage and bravery, physical condition, discipline, self-control, and perseverance. Therefore, military education is an integral part of the functioning and development of the army and its successes in the theatre of war. The process of education in the military takes place in specific conditions. These include, among others, barracks for soldiers, basing the daily agenda on regulations and orders, the existence of a service hierarchy, and living in a collective. The existence of these properties means that military education greatly influences the psyche and personality of soldiers. For this reason, high demands are placed on military education.
Downloads
References
Baczko, B., ed., 1954. Towarzystwo Demokratyczne Polskie : dokumenty i pisma. Warszawa: Ksia˛zka i Wiedza.
Bartosiewicz, K., 1909. Dzieje insurekcji kościuszkowskiej. Berlin ; Wiedeń: Nakładem Benjamina Harza. Available from: https://sbc.org.pl/dlibra/publication/373461/edition/352697/dzieje-insurekcji-kosciuszkowskiej-bartosiewicz-kazimierz-napisal.
Berg, M.W., 1899. Zapiski o powstaniu polskiem 1863 i 1864 roku i poprzedzajacej powstanie epoce demonstracyi od 1856, vol. 2. Kraków: Spółka Wydawnicza Polska. Available from: https://www.wbc.poznan.pl/dlibra/publication/4465/edition/7963/content.
Chrzanowski, W., 1835. O wojnie partyzanckiej. Paris: I. Gisserni and A. Pinard. Available from: https://pbc.gda.pl/dlibra/publication/62461/edition/56180/content.
Cwer, A., 2010. Wojskowa myśl wychowawcza od okresu piastowskiego po wiek XVIII. Przeglad Historyczno-Oświatowy, LIII(1-2 (207-208)), pp.5–43. Available from: https://pho.znp.edu.pl/files/2015/12/P-H-O_1-2-2010.pdf.
Cwer, A., 2012. Polskie szkoły kadeckie w latach 1918-1939, Monografie 134. Siedlce: Uniwersytet Przyrodniczo-Humanistyczny.
Cwer, A., 2015. Military Defensive Concept of the Polish-Lithuanian Commonwealth in Hugo Kołłataj’s Philosophy: Pedagogical Aspect. Vestnik Polockogo gosudarstvennogo universiteta. Serija E. Pedagogicheskie nauki, pp.75–80. Available from: http://elib.psu.by/bitstream/123456789/15556/5/75-80.pdf.
Cwer, A., 2019. Historical and pedagogical aspects of military education of the Polish nobility of the Middle Ages and the Renaissance (Xth-XVIIth century). Visnyk Natsionalnoi akademii Derzhavnoi prykordonnoi sluzhby Ukrainy imeni Bohdana Khmelnytskoho. Seriia: Pedahohichni nauky, (5). Available from: https://periodica.nadpsu.edu.ua/index.php/pedvisnyk/article/view/361.
Cwer, A.M., 2015. The Education of Youth in the Cadet Corps in the Second Polish Republic (1918–1939). The Scientific Issues of Ternopil Volodymyr Hnatiuk National Pedagogical University. Series: pedagogy, (3), p.143–148. Available from: http://nzp.tnpu.edu.ua/article/view/61963.
Decree RN, June 22, 1863 on the “Establishment and Functions of Military Commissioners”, 1863. CGIA Sankt Petersburg: F-1377, op. 110, j.och. 8.
Dabrowski, J.H., 1864. Jenerała Henryka Dabrowskiego pamietnik wojskowy Legionów Polskich we Włoszech poparty notami wyjaśniajacymi, Pamietniki z Osiemnastego Wieku, vol. 3. Poznań: J. K. Zupański. Available from: https://tinyurl.com/bdzvpyae.
Gembarzewski, B., 1903. Wojsko polskie : Królestwo Polskie : 1815-1830. Warszawa: Konstanty Trepte. Available from: https://www.dbc.wroc.pl/dlibra/publication/10486/edition/9392/content.
Gembarzewski, B., 1905. Wojsko polskie : Ksiestwo Warszawskie : 1807-1814. Warszawa ; Kraków: Gebethner i Wolff. Available from: https://dbc.wroc.pl/dlibra/publication/10484/edition/9391/content.
Godebski, C., 1807. Dziennik podreczny dla podoficerów i zołnierzy czyli wyjatek z przepisów słuzbowych dla piechoty wzgledem słuzby wewnetrznej, karności i porzadku. Warszawa: Xiezy ̇Piarów.
Godebski, C., 1809. Zbiór zasad zycia ̇wojskowego. Warszawa: Xiezy ̇ Piarów.
Kamieński, H., 1866. Wojna ludowa przez x.y.z pisana w roku 1863. Bendlikon: A. Giller.
Karwin, J., Pomianowski, E., Rutkowski, S., Karwin, J., Pomianowski, E. and Rutkowski, S., 1971. Materiały źródłowe do ćwiczeń z historii wychowania wojskowego w polsce : z. 3: Wiek xviii, vol. 1. Wojskowa Akademia Polityczna.
Konstytucja 3 Maja. 3 V 1791, Warszawa, 1791. Available from: https://koss.ceo.org.pl/sites/koss.ceo.org.pl/files/konstytucja_3_maja_1791_roku.pdf.
Korzon, T., 1894. Kościuszko : biografia z dokumentów wysnuta, Album Muzeum Narodowego w Rapperswylu, vol. 4. Krakow: Muzeum Narodowego w Rapperswylu. Available from: https://pbc.biaman.pl/dlibra/publication/64621/edition/62973/content?ref=L3B1YmxpY2F0aW9uLzQzNTYzL2VkaXRpb24vNDIxNTM.
Kozłowski, E. and Wrzosek, M., 1974. Dzieje orezȧ polskiego 1794–1938, Dzieje oreza ̇polskiego 963–1945, vol. 2. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej.
Krotofil, M. and Smoliński, A., eds, 2005. Od armii komputowej do narodowej. Toruń: UMK.
Kukiel, M., 1918. Dzieje wojska polskiego w dobie napoleońskiej, 1795–1815, vol. II. Warszawa: E. Wende i Spółka.
Łopaciński, W., 1917. Legiony i armia Ksiestwa Warszawskiego. Warszawa: M. Arct.
Mościcki, H., ed., 1947. Pisma Tadeusza Kościuszki. Warszawa: PZWS.
Nabielak, L., ed., 1918. Tadeusz Kościuszko. Jego odezwy i raporta : Uzupełnione celn1ejszemi aktami odnoszacemisie˛ do powstania narodowego 1794. Kraków: Centralne biuro wydawnictw NKN. Available from: http://dlibra.bmino.pl/Content/329285632/Tadeusz_Kosciuszko_1918.pdf.
Nash, B.G. and Hodges, G.R.G., 2008. Friends of Liberty: Thomas Jefferson, Thaddeus Kosciuszko and Agrippa Hull. New York: Basic Books.
Pachoński, J., 1969. Legiony Polskie. Prawda i legenda: 1794-1807, vol. I: Działalność niepodległościowa i zaczatki legionów 1794-1797. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej.
Pachoński, J., 1971. Legiony Polskie. Prawda i legenda: 1794-1807, vol. III: Z nad Renu na San Domingo 1799-1802. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej.
Pachoński, J., 1976. Legiony Polskie. Prawda i legenda: 1794-1807, vol. II: Zwyciestwa i kl˛eski 1797-1799. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej.
Pachoński, J., 1979. Legiony Polskie. Prawda i legenda: 1794-1807, vol. IV: “Z ziemi włoskiej do Polski” 1800-1807. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej.
Pachoński, J., 1987. Generał Jan Henryk Dabrowski : 1755–1818. 2nd ed. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej.
Pawlikowski, J., 1839. Czy Polacy moga˛ sie˛ wybić na niepodległość. Poitiers: F. A. Saurin. Available from: https://polona.pl/preview/5d40f5fe-a0eb-486a-bcfd-89e370904ad7.
Pawlikowski, J., 1876. Pami˛etnik o przygotowaniach do insurekcji kościuszkowskiej. Przeglad Polski, X(VII), p.59–97.
Pula, J.S., 1999. Thaddeus Kościuszko: The Purest Son of Liberty. New York: Hippocrene Books.
Ratajczyk, L., 1980. Historia wojskowości. Warszawa: MON.
Staszic, S., 1956. Pisma i wypowiedzi pedagogiczne. Wroclaw: Zakład im. Ossolińskich.
Stolzman, K.B., 1844. Partyzantka czyli Wojna dla ludów powstajacych najwłaściwsza. Paryż ; Lipsk ; Poitiers: Brockhaus & Avenarius ; Drukarnia Dépierris. Available from: https://kpbc.umk.pl/dlibra/publication/228975/edition/242972/content.
Suchodolski, B., 1946. Polskie tradycje demokratyczne. idea demokracji w ujeciu myślicieli polskich od s. staszica do s. witkiewicza. Wroclaw: Ossolineum.
Tokarz, W., 1917. Armia Królestwa Polskiego (1815–1830). Piotrków: Departament Wojskowy Naczelnego Komitetu Narodowego. Available from: https://archive.org/details/WaclawTokarzSprzysienieWysockiegoINocListopadowa/Wac%C5%82aw%20Tokarz/Waclaw%20Tokarz%20-%20Armja%20Kr%C3%B3lestwa%20Polskiego/page/n3/mode/2up.
Tokarz, W., 1920. Obrazy z dziejów Wojska Polskiego. Warszawa: Wydawnictwo M. Arcta. Available from: https://www.sbc.org.pl/dlibra/publication/92631/edition/87401.
Tokarz, W., 1925. Sprzysiezenie Wysockiego i noc listopadowa. Warszawa: Gebethner i Wolff. Available from: https://archive.org/details/WaclawTokarzSprzysienieWysockiegoINocListopadowa/Wac%C5%82aw%20Tokarz/Waclaw%20Tokarz%20-%20Sprzysi%C4%99%C5%BCenie%20Wysockiego%20i%20%20Noc%20listopadowa%20/page/n3/mode/2up.
Tokarz, W., 1930. Wojna polsko-rosyjska 1830 i 1831 : atlas. Warszawa: Wojskowy Instytut Naukowo-Wydawniczy. Available from: https://pbc.biaman.pl/dlibra/publication/8529/edition/8857/content.
Tokarz, W., 1934. Insurekcja Warszawska : (17 i 18 kwietnia 1794 r.). Lwów: Zakład Narodowy im. Ossolińskich. Available from: https://mbc.cyfrowemazowsze.pl/dlibra/publication/19966/edition/17604/content?format_id=2.
Tokarz, W., 1959. Dabrowski jako organizator. Rozprawy i szkice. Warszawa: PWN, vol. 2: Militaria.
Tokarz, W. and Kukiel, M., 1919. Dabrowski jako organizator i wódz. Warszawa: Bellony.
Towarzystwo Demokratyczne Polskie, 1838. Rozbiór kwestyj polityczno-socyalnych. Poitiers: F. A. Saurin. Available from: https://kpbc.umk.pl/dlibra/publication/216197/edition/233445/content.
Wrzosek, M., 1990. Polski czyn zbrojny podczas pierwszej wojny światowej 1914–1918, Biblioteka wiedzy historycznej. Warszawa: Wiedza Powszechna.
Wydawnictwo materiałów do historii powstania 1863-64, 1890. vol. III. Lwów: Drukarnia Ludowa Stanisława Baylego.
Downloads
Submitted
Published
Issue
Section
License
Copyright (c) 2025 Andrew Marian Cwer

This work is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License.
How to Cite
Accepted 2025-05-17
Published 2025-07-13
